Dünya mobilya ihracatı şekil 1’de gösterildiği gibi 2011-2020 yılları arasında genel itibariyle büyüme eğilimli gerçekleşmiştir. 2011 yılında 150 milyar $ olan dünya mobilya ihracatı, 2020 yılındaki 195 milyar $’a ulaşarak bu dönemde dünya mobilya ihracat hacmi %30 oranında büyümüştür. Aynı dönemde Türkiye’nin ihracat miktarı %107 oranında büyüyerek 1,65 milyar $’dan 3,4 milyar $’a yükselmiştir. Bu oran 2023 yılı ilk 6 ayında mobilya ihracatı 5.3 milyar dolara yükselmiştir.

2020 yılı verilerine göre mobilya ihracatçısı ilk 20 ülke 169 milyar $ ihracat tutarıyla dünya mobilya ihracatının %87’ sini gerçekleştirmiştir. Aynı şekilde mobilya ithalatçısı ilk 20 ülke 144 milyar $ ithalat tutarıyla dünya mobilya ithalatının %80’ ni gerçekleştirmiştir. Mobilya İhracatçısı-İthalatçısı ilk 20 ülkenin bölgesel dağılımları Şekil 3’de gösterilmiştir.

Türkiye, mobilya sektöründe önemli bir oyuncu olup, mobilya aksesuarları ve yan sanayi ürünleri üretimi ve ihracatı açısından da büyük potansiyele sahiptir. Bu bölümde, Türkiye'nin mobilya aksesuarları ve yan sanayisi sektörü hakkında genel bir bakış sunulacaktır.

Türkiye'nin mobilya aksesuarları ve yan sanayisi sektörü, yıllar içinde büyük bir gelişim göstermiştir. Kaliteli işçilik, rekabetçi fiyatlar ve çeşitli ürün yelpazesi, Türk mobilya aksesuarları ve yan sanayi ürünlerinin dünya genelinde tercih edilmesini sağlamıştır. Ülke, mobilya endüstrisindeki gelişmelerle birlikte aksesuar ve yan sanayi alanında da katma değerli ürünler üretme kabiliyetini artırmıştır.

Mobilya sanayi katma değer açısından da ülkemizin önde gelen sektörlerinden birisi olup, ihracatta yerli kaynakları en çok kullanan ve ithal ürünlere bağımlılığı en az olan sektörlerden biri olarak ekonomiye katkısını artarak devam ettirmektedir. 1.3 Sektördeki Üretim Eğilimleri ve Üretilen Başlıca Ürünler

Genel konumuyla iç piyasaya dönük olan sektörde çoğunluğu geleneksel yöntemlerle çalışan küçük işletmeler ağırlıktadır. Mobilya sektörü ins?aat, gemi sanayi, metal, plastik, cam sanayi, tasarım, reklamcılık, ambalaj, lojistik gibi birçok sektörle etkiles?im halinde olup yirmi alt sektörü desteklemektedir.

Mobilya sektörü, pazarın yog?unlas?tıg?ı veya orman ürünlerinin yog?un oldug?u belirli bölgelerde toplanmıs?tır. Türkiye'nin neredeyse her ilinde mobilya üretimi yapan is?letmelere rastlamakla birlikte Kayseri, Bursa (I?negöl), I?zmir, Ankara, I?stanbul, Kocaeli, Adana ve Antalya’da üretim tesislerinin sıklas?tıg?ı görülmektedir. 

I?stanbul mobilya sektörü muhtelif yerlere dag?ılmıs? olmakla beraber en önemli iki merkezi I?kitelli Organize Sanayi Bölgesindeki Masko ve küçük sanayi sitesi Modoko’dur. Ankara’da mobilya sektörü Siteler semti ile özdes?les?mis?tir. Ancak Ankara’daki is?letmelerin çog?u emek yog?un is?letmeler olup, büyük ölçekli üretim yapan firma sayısı azdır. 

Bursa-I?negöl bölgesi hammadde kaynaklarına yakın olması nedeniyle mobilyacılıkta önemli bir merkez konumundadır. Sektörde yapılan ihracatın bölgelere göre dag?ılımında, Bursa 1.sırada Kayseri 2.sırada ve I?stanbul ise 3. Sırada yer almaktadır. I?zmir’de ise Karabag?lar ve Kısıkköy sektörün yog?unlas?tıg?ı bölgelerdir.

2. İhracat Potansiyeli

Türkiye, mobilya aksesuarları ve yan sanayi ürünleri ihracatında önemli bir potansiyele sahiptir. Avantajlı coğrafi konumu, güçlü lojistik altyapısı ve kaliteli üretim kapasitesi sayesinde Türk mobilya aksesuarları dünya pazarlarında rekabetçi bir pozisyona sahiptir. Türk mobilya aksesuarları, Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika gibi dünyanın her yerinde önemli pazarlarda talep görmektedir.

Ancak, ihracatta bazı zorluklarla da karşılaşılmaktadır. Dünya genelindeki rekabetin yoğunluğu, fiyat dalgalanmaları ve döviz kurlarındaki değişimler, Türk mobilya aksesuarı ihracatını etkileyebilmektedir. Bütün bu unsurlar, ülkedeki siyasal atmosferi de eklersek son yıllardaki enflasyonist politikalar ve buna bağlı düşük faiz politikaları, dövize talebi arttırarak, TL’nin değerini düşürmüş,  dövizin aşırı baskılanması da ihracatı olumsuz etkilemiştir. Bu nedenle, ihracat potansiyelini artırmak için rekabetçi kur politikaları, stratejik pazarlama ve markalaşma çabalarının desteklenmesi gerekmektedir.

3. Uluslararası Markalarla Rekabetçi Pozisyonu

Türkiye mobilya aksesuarları ve yan sanayisi sektörü, uluslararası markalarla rekabet edebilecek düzeyde kalite ve çeşitliliğe sahiptir. Ülkedeki üretim tesislerinin modernizasyonu ve teknolojik altyapının güçlendirilmesi sayesinde, Türk mobilya aksesuarları uluslararası standartlara uygun ürünler sunmaktadır. 

Ayrıca, tasarım odaklı yaklaşımla üretilen mobilya aksesuarları, tüketicilerin estetik ve fonksiyonelliğe önem verdiği günümüz pazarında önemli bir avantaja sahiptir. Türk mobilya aksesuarı üreticileri, müşteri ihtiyaçlarına yönelik çözümler sunarak uluslararası pazarda rekabetçi bir konum elde etmektedir. Özellikle yakın pazarlarda belli ürün gruplarında lider ülke konumunda ve küreselleşmiş markalarıyla da pazarda en önemli aktörler arasına girmiştir. 

4. Zayıf ve Güçlü Yönleri

Zayıf Yönler:

a) Yüksek Üretim Maliyetleri: Türkiye'deki enerji ve hammadde maliyetlerindeki artış, mobilya aksesuarları üretim maliyetlerini etkilemektedir. Özellikle belli ürün gruplarında dışa bağımlı hammadde girdileri gerek iç pazarda gerekse de ihracatta istikrarsız bir yapının oluşmasına neden oluyor. Özellikle Pandemi sonrası bu durum Türkiye kadar Avrupa ülkelerinde de üretim sürecini  ve maliyetleri etkileyen en önemli sorunlardan biridir. 

b) Lojistik Zorluklar: Özellikle uzak pazarlara yapılan ihracatta lojistik zorluklar yaşanabilmektedir, bu da zamanında teslimatı ve maliyetleri etkileyebilir. Ancak Türkiye mobilya ve yan sanayide en büyük pazarı olan Avrupa ve Ortadoğu gibi avantajlı coğrafi koşullarından dolayı ciddi bir lojistik sorun yaşamamıştır. Bu da ona küresel rekabette Çin vb uzakdoğu ürünlerine karşı önemli bir avantaj sağlamıştır.

Güçlü Yönler:

a) Esnek Üretim Kapasitesi: Türkiye'deki mobilya aksesuarları üreticileri, çeşitli taleplere hızlı bir şekilde cevap verebilecek esneklikte üretim yapma kabiliyetine sahiptir. Çok küçük işletmeler yerini küçük işletmelere orta düzey işletmeler ise büyük işletmelere evrilerek gerek kapasite itibarıyla gerekse de yıllık ihracat rakamlarıyla her yıl yüzde 10-15 arası büyüme yaşamaktadır. 

b) Nitelikli İşgücü: Ülkenin yetenekli ve nitelikli işgücü, yüksek kaliteli ürünlerin üretilmesine olanak tanımaktadır. Ancak pek çok sektörde olduğu gibi Türkiye mobilya sektörü de endüstri 4.0 üretim modeline geçmekte, ölçek ekonomisi ve karanlık fabrikalara doğru hızlı bir sürece girilmiştir. Özellikle panel mobilya üretiminde gerek teknolojik yatırımlar gerekse de kapasite artışı gerçekleşmiştir. Özellikle Ortadoğu Balkanlar ve Avrasya bölgesinin ortasında olması, sektörün ülke genelinde yaygın bir istihdam oluşturması bu sektöre yatırımları da arttırmıştır. 

5. Kapanış ve Tavsiyeler

Türkiye mobilya aksesuarları ve yan sanayisi sektörü, önemli fırsatlarla birlikte bazı zorluklarla da karşı karşıyadır. İhracat potansiyelinin artırılması için küresel pazarlarda etkin pazarlama stratejileri izlenmeli ve markalaşma çalışmalarına ağırlık verilmelidir. Aynı zamanda, enerji ve hammadde maliyetlerinin düşürülmesi için verimlilik artırıcı önlemler alınmalıdır. Üretim maliyetlerinde çok önemli bir kalem oluşturan enerji maliyetlerinin düşürülmesi yatırım teşviklerinde muafiyetlerin arttırılması ve bazı vergi kalemlerinde düzeltmeler, üreticiler üzerindeki yükün azalmasını sağlayacaktır. Son yıllarda artan vergi yükü işletmelerdeki karlılıkların düşmesi sektörü olumsuz etkileyen unsurlar arasındadır. 

Türk mobilya aksesuarları üreticileri, inovasyon ve tasarım odaklı ürünleriyle uluslararası pazarda rekabetçi bir konumda bulunmaktadır. Bu nedenle, bazı olumsuzluklara rağmen Ar-Ge çalışmalarına ve ürün geliştirme süreçlerine yatırım yapmak sektörün sürdürülebilir başarısını sağlayacaktır.

Sonuç olarak, Türkiye'nin mobilya aksesuarları ve yan sanayisi sektörü, doğru stratejiler ve yatırımlarla küresel pazarda önemli bir aktör olmaya devam edecektir. İhracat potansiyelini artırmak, marka bilinirliğini güçlendirmek ve maliyetleri kontrol altında tutmak, sektörün başarısını destekleyecek önemli adımlardır.

İhracat Potansiyeli

Türkiye mobilya aksesuarları ve yan sanayisi sektörü, ihracat potansiyeli açısından büyük bir fırsata sahiptir. Ülkenin avantajlı coğrafi konumu, güçlü lojistik altyapısı ve kaliteli üretim kabiliyeti, Türk mobilya aksesuarlarının dünya genelinde talep görmesini sağlamaktadır. Ayrıca, sektörün rekabetçi fiyat avantajı ve çeşitli ürün yelpazesi, uluslararası pazarda rekabet edebilirliğini artırmaktadır.

Türk mobilya aksesuarları, özellikle Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika gibi yakın coğrafyalardaki pazarlarda güçlü bir varlık sergilemektedir. Avantajlı lojistik ağı sayesinde zamanında ve uygun maliyetlerle sevkiyat yapma imkanı, Türk mobilya aksesuarı üreticilerine rekabet avantajı sağlamaktadır. Avrupa Birliği ülkeleriyle serbest ticaret anlaşmaları da ihracat potansiyelini artıran önemli faktörler arasında yer almaktadır.

Türkiye mobilya aksesuarları sektörü, dünya genelinde önemli oyuncularla rekabet etmektedir. Özellikle Çin ve İtalya gibi büyük mobilya üreticileri, dünya genelinde mobilya aksesuarı ihracatında güçlü bir konuma sahiptir. Türk mobilya aksesuarları, bu ülkelerin yanı sıra Almanya, Polonya ve Romanya gibi diğer Avrupa ülkeleriyle de yoğun bir rekabet içindedir.

Ancak, Türk mobilya aksesuarları sektörü, yüksek kalite standartları ve uygun fiyat avantajıyla bu rekabetçi ortamda kendine özgü bir konum oluşturmuştur. Özellikle tasarım odaklı yaklaşımla üretilen mobilya aksesuarları, dünya genelinde estetik ve fonksiyonellik arayışında olan tüketiciler tarafından tercih edilmektedir.

Türkiye'nin mobilya aksesuarları ihracatında, hedef pazarların belirlenmesi ve bu pazarlara yönelik stratejilerin oluşturulması büyük önem taşımaktadır. Örneğin, Orta Doğu pazarında geleneksel ve lüks mobilya aksesuarlarına olan talep dikkate alınarak buna yönelik ürün çeşitliliği ve pazarlama faaliyetleri artırılabilir. Türk üreticiler bu bölgelerin geleneksel kültür yapılarını da değerlendirerek bu pazarlara uygun ürün tasarımları gerçekleştirmekte ve müşteri odaklı çalışmalar yapmaktadırlar. Aynı coğrafyanın  ve kısmen ortak inanç ve kültürlerin avantajlarını da kullanarak pazarda önemli aktör durumuna gelmişlerdir. 

Bununla birlikte, Türk mobilya aksesuarları üreticileri, markalaşma ve reklam gibi alanlara daha fazla yatırım yaparak uluslararası pazarda farkındalığı artırmalıdır. Dünya genelinde tanınan bir marka olmak, ihracat potansiyelini artırmanın anahtarlarından biridir.

Türkiye mobilya aksesuarları sektörü, sadece ürün kalitesi ve fiyat avantajı ile değil, aynı zamanda müşteri odaklı hizmet anlayışıyla da ön plana çıkmaktadır. Müşteri memnuniyeti odaklı çalışmalar, tekrarlayan müşteri tabanının oluşmasını ve bu müşterilerin önerileri sayesinde yeni pazarlara açılma imkanını beraberinde getirecektir.

Türk mobilya aksesuarları sektörü, dünya genelinde mobilya tasarımı ve üretimi konusundaki yeteneklerini tanıtmak için uluslararası fuarlar ve etkinliklere aktif bir şekilde katılmakta ve  bunun sonucunda da rekabetçi yapısıyla uluslararası pazarda her yıl pazar payını arttırmaktadır. Bu tür etkinlikler, sektör oyuncularının potansiyel müşterilerle birebir iletişim kurma ve yeni iş bağlantıları kurma fırsatı sunmaktadır. 

Son olarak, Türkiye'nin mobilya aksesuarları ve yan sanayisi sektörü, ihracat potansiyelini artırmak için Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarına önem vermelidir. Yenilikçi ürünlerin ve çözümlerin geliştirilmesi, sektörün sürdürülebilir rekabet avantajını güçlendirecektir.

Türk mobilya aksesuarları ve yan sanayisi sektörü, küresel pazarda önemli bir oyuncu olma potansiyelinin farkında ve bu potansiyelini sürekli arttırmaktadır. Ancak, ihracat potansiyelini tam olarak değerlendirebilmek için, stratejik planlamaların yanı sıra kalite, markalaşma ve müşteri odaklı çalışmalara odaklanan adımların atılması gerekmektedir. Rekabetçi bir yapı oluşturmak ve uluslararası pazarda varlık göstermek için sürekli olarak kendini yenileyen ve geliştiren bir yaklaşım benimsemek sektörün başarısını güvence altına alacaktır.

Uluslararası Markalarla Rekabetçi Pozisyonu

Türkiye mobilya aksesuarları ve yan sanayisi sektörü, uluslararası markalarla rekabet edebilecek güçlü bir konumda bulunmaktadır. Sektörün sahip olduğu nitelikli işgücü, modern teknoloji ve tasarım odaklı ürün yaklaşımı, Türk mobilya aksesuarlarının dünya genelinde tercih edilmesini sağlamaktadır. Bu bölümde, Türk mobilya aksesuarlarının uluslararası markalarla rekabetçi pozisyonu çeşitli açılardan ele alınacaktır.

Türkiye mobilya aksesuarları sektörü, dünya genelinde birçok uluslararası marka ile rekabet etmektedir. Özellikle Avrupa, Asya ve Amerika pazarlarında faaliyet gösteren büyük mobilya markaları ile rekabet, sektörün önemli bir göstergesidir. Bu uluslararası markalar, global çapta tanınmışlığı ve güçlü bir müşteri tabanına sahip olmaları nedeniyle ciddi bir rekabet unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır.

Ancak Türk mobilya aksesuarları, kendine özgü tasarım anlayışı ve kaliteli üretimiyle uluslararası markaların yanı sıra birçok ülkenin yerel markaları ile de rekabet etmektedir. Türk mobilya aksesuarları, tüketicilere estetik, fonksiyonellik ve dayanıklılığı bir arada sunan ürünleriyle ön plana çıkmaktadır.

Türk mobilya aksesuarları sektörü, müşteri odaklı yaklaşımı sayesinde uluslararası markalarla müşteri sadakati konusunda yarışmaktadır. Müşterilerin ihtiyaçlarına uygun çözümler sunma ve müşteri memnuniyetini ön planda tutma anlayışı, Türk mobilya aksesuarlarının güçlü bir müşteri tabanı oluşturmasına yardımcı olmaktadır.

Teknolojik altyapı ve üretim süreçlerindeki yenilikler, Türk mobilya aksesuarları üreticilerini, uluslararası markalarla aynı düzeyde verimlilik ve kalite sunma konusunda rekabetçi hale getirmektedir. Modern üretim tesisleri, esnek üretim kapasitesi ve otomasyonun kullanımı sayesinde sektör, hızlı ve kaliteli üretim yapma kabiliyetine sahiptir.

Uluslararası markalarla rekabetin yoğun olduğu mobilya aksesuarları sektöründe, tasarım ve inovasyon önemli bir fark yaratmaktadır. Türk mobilya aksesuarları üreticileri, tasarım odaklı ürünlerle estetik ve işlevsel çözümler sunarak uluslararası pazarda kendilerine benzersiz bir yer edinmektedir. Yenilikçi ürünler, markaların tercih edilme ve farklılaşma noktasında önemli avantajlar sağlamaktadır.

Fiyat rekabeti, mobilya aksesuarları sektöründe önemli bir etkendir. Türk mobilya aksesuarları, rekabetçi fiyat avantajı ile diğer uluslararası markalara karşı güçlü bir konumda bulunmaktadır. Ülkenin düşük üretim maliyetleri ve verimli üretim süreçleri, sektörün uluslararası pazarda tercih edilen bir tedarikçi olmasını sağlamaktadır.

Uluslararası markalarla rekabet konusunda bazı zorluklar da bulunmaktadır. Dünya genelindeki rekabetin yoğunluğu, markalaşma ve pazarlama faaliyetlerinin önemini artırmaktadır. Türk mobilya aksesuarları üreticileri, uluslararası pazarda marka bilinirliğini artırmak için daha etkin pazarlama stratejileri ve reklam kampanyalarına yatırım yapmalıdır. Bu sektörde özellikle büyük sermaye guruplarının olmaması onların sahip oldukları pazarlama , Ar-ge yatırımları, araştırma fonları, çevre bilinci ve yeşil entegrasyon gibi konularda daha ağır adımlarla yürünmesine neden olmuştur. Ancak son yıllarda bu alanda da önemli bir bilinç oluşmuş özellikle AB yeşil mutabakat anlaşmalarına uygun farkındalık çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bunlardan en önemli çalışmalardan biri de geçtiğimiz Mart ayında sektörün en önemli yerleşkelerinden biri olan Kayseride Mobilya dergisi ile su bazlı vernik ve boya uygulamalarına yönelik AB destekli  bir yatırım olan MOBİ Boya’nın gerçekleştirdiği yeşil mutabakat farkındalık çalıştayı idi.  

Lojistik ve dağıtım, uluslararası markalarla rekabet açısından kritik bir faktördür. Türk mobilya aksesuarları üreticileri, dünya genelinde müşterilere zamanında ve güvenilir bir şekilde ürün teslimatı yapabilmek için lojistik süreçlerini optimize etmelidir.

Sonuç olarak, Türkiye mobilya aksesuarları ve yan sanayisi sektörü, uluslararası markalarla rekabet edebilecek güçlü bir konumdadır. Tasarım odaklı ürünler, müşteri odaklı hizmet anlayışı, rekabetçi fiyat avantajı ve teknolojik altyapı, Türk mobilya aksesuarlarının dünya genelinde tercih edilmesini sağlamaktadır. Rekabetin yoğun olduğu bu sektörde başarı için inovasyona ve pazarlama stratejilerine odaklanmak önemlidir. Sektörün, uluslararası pazarda tanınan bir marka olma hedefiyle sürekli olarak kendini geliştirmesi ve yenilemesi, başarısını sürdürülebilir kılacaktır.