KPMG Rusya ve BDT Ülkeleri Türk Masası Başkanı ve Sorumlu Ortak Murat Karakaş, gelişmelerin iki ülke arasındaki bütün sorunların bir anda çözüleceği anlamına gelmediğini söyledi. Karakaş, “Rusya’da, çok katılımcılı internet anketlerine göre Rus kamuoyunun yarıdan fazlası ilişkilerin eski düzeyine gelmesi için çok acele edilmemesini istiyor” diyerek, sürecin zorluğuna dikkat çekti. Karakaş, 4 ana sektörde beklenen gelişmeleri şöyle sıraladı: 

İnşaatta 9 aylık kayıp kapanır 

“Müteahhitlikte yaptırımların yakında kalkması bekleniyor. kayıp büyük oldu ama daha önemlisi rakiplerine pazar payı kaybetme riski ile karşılaştılar. Türk inşaat şirketlerinin kaliteleri genellikle rakiplerine göre daha sürdürülebilir. Hemen olmasa bile bu dönemdeki kayıplarını geri alacaklarını düşünüyorum. Önemli olan, zaten önem verdikleri kaliteye ve zamanlamaya ayrı bir özen gösterip, Rus inşaat piyasası için vazgeçilmez olduklarını bir kez daha kanıtlamak. 

Türk Akımı+Akkuyu: 35 milyar $ 

Rusya-Türkiye ilişkilerinde enerji çok ayrı bir yer tutuyor, hem politik önemi hem de parasal hacmi nedeniyle. İki ülke arasındaki iki proje de kasım ayından beri askıdaydı, Türk Akımı tamamen gündem dışıydı. Akkuyu Nükleer Santral inşaatı projesi aslında resmen bitirilmemişti ama pratikte hiç ilerlemiyordu. İki projeye de hızlı bir şekilde geri dönülmesi kararlaştırıldı. Önümüzdeki günlerde bunlarla ilgili anlaşmaların kamuyla paylaşılacağına inanıyorum. Sadece bu iki projenin maliyetinin 35 milyar dolar civarında olduğunu tekrarlamakta fayda var. Turizm 2018 sonrasında patlar Turizmdeki yasaklar kalksa bile, Türkiye hakkında olumsuz görüşlere sahip Rus vatandaşlarının Türk şehirlerine ve sahillerine hemen dönmeleri beklenmemeli. Zaten hem Rusya’daki genel ekonomik durum hem de Türkiye’deki algılanan güvenlik sorunları nedeniyle eski talep şu anda yok. 2016’yı bu seviyelerde kapatacağımız kesin gibi. 2017 sezonu için de sektörün beklentisi, bu yıla göre çok ciddi yükseliş olacağı, ama 2014, hatta 2015 seviyelerini göremeyeceğimiz yönünde. 2018 ve sonrasında, ilişkilerde her şey iyi giderse, Rusya ekonomisinin de o tarihte tekrar büyümeye başlayacağı beklentisiyle beraber, Rus turist sayısında eski rakamları geçmek mümkün. 

Pazarı tekrar kazanmak gerek 

İhracatta yaptırımlardan doğan toplam kaybın 600 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor. Yasaklanmayan tekstil, sanayi ürünleri, özellikle otomotiv ve diğer ürünler de Rus gümrüklerinde detaylı incelemeye tabi tutuldu. Bu incelemeler neticesinde yasaklanmayan kalemlerde bile son noktaya teslimatta ciddi gecikmeler yaşandı. Yakın bir zamanda hem kağıt üzerindeki hem de pratikteki yasak ve kısıtlamalar kalkabilir. Fakat işin içine yeni tedarikçiler girdi, Türk ihracatçıları pazarı tekrar kazanmalı."