THY Yönetim Kurulu ve İcra Kurulu Başkanı İlker Aycı, “Giderlerde 250 milyon dolarlık tasarruf yapacağız” dedi. Uzun vadeli hedefl erinde değişiklik olmadığının da altını çizen Aycı, yılın ilk yarısında yaşanan kayıpları ikinci yarıda telafi edeceklerini belirtti. Aycı ayrıca önümüzdeki hafta yatırımcılar buluşmak için road show’a çıkacaklarını da anlattı. 

THY’nin 2016 yılı revize bütçesini dün yapılan bir toplantıyla açıklayan İlker Aycı, 250 milyon dolarlık tasarrufu da kalem kalem açıkladı. Aycı, insan kaynakları, reklam, sponsorluk, bakım, akaryakıt, pazarlama, yer hizmetlerinde her kalemde ince ayarlamalar yapacaklarını anlatırken “Dinamik kapasite yönetimine geçtik” ifadelerini kullandı. Aycı, personel tarafında yapacakları tasarrufun insan kaynağı azaltmaktan ziyade dış eğitimlerin yeniden gözden geçirilip düzenlenmesi, yeni reklam ve sponsorluklarda yavaşlama kararı alınması hatta uçuş frekanslarının yeniden düzenlenmesine kadar bir dizi tedbiri devreye aldıklarını ve almaya devam edeceklerini aktardı. Bazı havalimanlarında aldıkları yer hizmetlerinin sözleşmelerinde iyileştirmeler yaptıklarını ve ‘satıcı piyasasından’, ‘alıcı piyasasına’ geçiş yaptıklarını aktaran Aycı, “Yolcuya dokunan yüzümüzde kalitemiz değişmeyecek. Kendi içimize çeki düzen veriyoruz. Kontratlarımızı iyileştiriyoruz. Bu sürecin yaralarını sarıyoruz, aktif kapasite yönetimi yapıyoruz” diye konuştu. Aycı, dünya ortalamasında 8.5-10 cent, THY’de 6 cent olan kilometre başı koltuk maliyetini de 6 centten daha aşağıya çekmek için planlar yaptıklarını vurguladı. 

Aycı, geçen yıl 38 uçak geldiğini, bu yıl 43 yeni uçağın daha filoya gireceğini belirterek “2 yılda 81 uçak filoya giriyor. Bu 10 yıl önceki THY uçak filosundan büyük. Dünyada en çok kapasite koyan 2 şirketten biriyiz” dedi. THY, hat kapatmayacak ama doluluk-gelir dengesine bakarak bazı hatlarda frekans sayısını düşürecek, bazı hatlarda da mevsimsellik etkisine bakarak gerekirse kışın değil yazın uçacak. Bogota, Panama, Atlanta, Hanoi, Dubrovnik, Ivano Frankivsk, Kosice hatlarını açan THY, yılın kalan yarısında Seyşeller, Havana ve Caracas açılacak. 

En kârlı yolcu evine çekildi 

İlker Aycı, THY ve dünya havacılık sektöründe yaşanan gelişmeleri özetle şöyle aktardı: 

? THY’nin turizme katkısı yüzde 35. Türkiye’de turistlerin yıllık harcaması 31.5 milyar dolar. Havayolu taşımacılığını seçenlerin harcamaları 22.4 milyar dolar. Milli gelire katkımız 21 milyar dolar. THY’nin 2015 yılı ihracat miktarı ise 8.9 milyar dolar. 

? İlk 6 ayda yaşanan terör olayları güvenlik algısını bozdu ve bunun getirdiği sorunlar var. Bu da birim gelirlerde kaybı getirdi. Bu sadece havacılık sektörünü değil Miami’deki cruise seferlerinden, Norveç’teki fiyord turlarına kadar etkiledi. Dünya havacılık sektöründe IATA ortalamasında yüzde 9, bizim gibi büyüklerde yüzde 5-6, dünyanın en çok tanınan low cost uçak firması Easy Jet’te bile yüzde 15 gelir kaybı var. 

? En yüksek kapasite artışı olan yıllarımızda talep kırılması yaşıyoruz. THY’nin en karlı segmenti olan Türkiye varışlı direkt yolcuda yüzde 20 kaybımız var. Bunun gelirlerdeki etkisi ise yüzde 35. 

Yıllık gelirde 1.5 milyar dolar kayıp olacak 

? 2015 yılında 299 uçağımızla 61.2 milyon yolcu taşıdık. Bu yıla da agresif büyüme hedefleriyle girdik. Yüksek kapasite artışı planladığımız yılda talep kırılması yaşayınca bütçemizi revize ettik. 72 milyon yolcu yerine 63.6 milyon yolcu taşıyarak kapatacağımızı öngörüyoruz. Yine daha fazla yolcu taşıyacağız, yine büyüyeceğiz ama daha önceki yıllarda alışık olduğumuz agresif büyüme olmayacak. Toplam gelir kaybı da 1.4-1.5 milyar dolar olacak ve yıllık 10 milyar doların biraz altına düşecek. 

? Kârlılığa baktığımızda düşük akaryakıt fiyatlarından 400 milyon dolarlık katkı var. 53 milyon dolarlık kurdan katkı var. Fakat utilizasyondan gelen 100 milyon dolarlık bir etki var. Doluluk oranlarından 200 milyon dolarlık menfi bir etki var. Yakıt hariç diğer giderlerin 250 milyon dolarlık etkisi var. Birim gelirde RASK’ın etkisi kur ve doluluk hariç 462 milyon dolar. Dip toplamda 411 milyon dolar eksi olarak yansıdı. 411 milyon dolarlık zararda Anadolu Jet’in payı ise 50 milyon dolar. 

Terör ve darbe etkisi 40 milyon dolar 

? Atatürk Havalimanı ve darbe girişimlerinin hemen ardından biz uçuşlarımıza başladık. Saldırı sabahı saat 02:00-03:00 arasında güvenli hattan uçabildik. Brüksel Havalimanı 12 gün sonra açıldı. Darbe girişiminin ardından ise sabah uçmaya başladık, pazartesi akşamı ABD’nin açılmasıyla da salı günü normale dönmüştük. AHL ve darbe girişiminin bilet değişimi dahil maliyeti 40 milyon dolar oldu. Buna hava muhalefetini de eklediğinizde maliyet 50 milyon dolara geldi. 

? Bu kırılma devam etmeyecek. Orta vadede hepsi düzelecek. En büyük kaybı Uzakdoğu ve Ortadoğu’da yaşadık. Çin seyahat yasağını geçen hafta kaldırdı. Rusya pazarından kaybımız oldu. Kurban Bayramı ve hac dolayısıyla Ortadoğu’daki kayıplar telafi olacaktır. Rusya 1 yıl içinde eski haline gelir. 6 ayda sadece Moskova’dan 70 bin yolcu kaybettik. Türkiye varışlı yolcuda kayıp yaşayınca transit yolcuya ağırlık verdik. Transit yolcu sayısı yüzde 20 artarken portföyün yüzde 60’ını oluşturdu. Yerli yolcu geri dönünce ve transitteki gelişim bizi alışık olduğumuz performansa geri döndürecek. Kargo gelirinin de 1 milyar dolar katkısı olacak. 

AnadoluJet yurtdışına açılacak 

? Anadolu Jet’i yapılandırarak yurtdışına açmak istiyoruz. 4-6 saatlik fiyata duyarlı çevre ülkelerine uçabileceğini düşünüyoruz.

Hedge politikamızda hata yok

İlker Aycı’ya şirketin hedge politikasına ilişkin gelen eleştirileri de hatırlattık. Aycı, net bir ifadeyle “Şirketin hedge politikasının hatalı olduğunu düşünmüyorum. Bu bir enstrüman. Aksine çok konservatif bir politika izliyoruz” dedi. THY’de hedge oranının yüzde 46, Lufthansa’da ise yüzde 92 olduğuna işaret eden Aycı, “Eğer biz hatalıysak Lufthansa’ya ne demeli?” diye sordu.

Yen kredisinden geçen sene de kâr yazdık 

Road show’a çıkıyor THY’nin borçlanmada kaynak çeşitliliği prensibiyle hareket ettiğini, dolar, euro ve yen’den oluşan bir sepet yaptığı bilgisini paylaşan Aycı, “Kur hareketlerinin kağıt üzerinde fiktif bir etkisi oldu. İlk 3 ayda 200 milyon dolarlık bir kur etkisi yaşadık. Bu da önemli ölçüde yen’den geldi. Yen’in aşırı değerlenmesinden kaynaklandı. Bu kredide 12 yıllık bir kredi. Şirketten bir nakit çıkmış değil. Bir önceki yılda tam tersi 200 milyon dolar lehimize çalıştı. Önemli olan pozisyon açığımız var mı? Yok. Bizim yen gelirimiz ne kadarsa o kadar borçlanıyoruz” dedi. Toplantıda verilen bilgiye göre THY’nin yen geliri, giderinin 3 katı. 

Road show’a çıkıyor

Geçtiğimiz günlerde Moody’s, THY’nin notunu düşürürken Aycı, bunun finansman tarafında önemli bir etkisinin olmayacağını da belirtti. Bu açıklamadan önce 3 milyar dolarlık uçak finansmanını çok rahat kapattıklarını ifade eden Aycı, ellerinin sağlam olduğunu ve büyük bir finansman ihtiyaçları olmadığını belirtti. Gelecekte farklı finansal enstrümanları da inceleyeceklerini kaydeden Aycı, önümüzdeki hafta telekonferans yapacaklarını ayrıca Londra ve New York gibi önemli finansal merkezlerdeki yatırımcı gruplarıyla buluşmak için road show’a çıkacaklarını açıkladı. Aycı, THY’nin revize bütçesi hakkında bilgi vereceklerini belirtti.

Moody’s ile telekonferans yapacak

THY CFO’su Murat Şeker, Moody’s’in güvenlik endişeleri nedeniyle doluluk oranının düştüğünü gerekçe göstererek şirketin notunu düşürdüğünü hatırlatarak, “Not açıklanmadan önce yazıştık. Önümüzdeki hafta telekonferans yapacağız” dedi. Şirketin Pazarlama ve Satış Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Olmuştur, business satışlarını artırmak için yeni teşvikler üzerinde çalışıldığını vurguladı. Bilgi Teknolojileri Genel Müdür Yardımcısı Serdar Yakut da internet sitesinde kişilerin ihtiyaçlarına göre önerilerin yer alacağı seçenekler konulacağını, mobil tarafta da mart ayına kadar değişikliğe gideceklerini söyledi.

Terör olmasaydı birinci bizdik

İlker Aycı, Türk havacılık sektöründe yolcu trafiğinin terör saldırılarına kadar çok hızlı bir büyüme grafiğini çizdiğini ve Avrupa’da birinci sırayı Londra Heathrow, ikinci sırası Paris Charles de Gaulle Havalimanı'nın aldığını hatırlatarak “Atatürk Havalimanı üçüncü sıradaydı. Şubat ayında Paris ile yarışıyorduk. Yolcu sayısında 2014 ve 2015 büyümesi sürseydi 2 yıl içinde Avrupa’da bir numaralı sıraya oturuyorduk. Kayıp yolcuyu geri çevirdiğimizde bu olacak” ifadelerini kullandı.