Merkezi Irak Yönetimi'nin 1 Temmuz 2011'de başlattığı İthalat Öncesi Gözetim, Test ve Sertifikasyon Programı (ICIGI) uygulamasına Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi'nin (KIBY) de geçmesi ve mobilyacılardan belge istemesi sektörde kafaları karıştırdı.

Mobilya ithalatında Türk standartlarının uygulanması yönünde karar alınırken, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan yaptığı açıklamada, Türkiye'nin en büyük ihraç pazarlarından biri olan Irak'a girecek ürünlerde gözetim ve denetim sisteminin uygulanmaya başlatıldığını söylemiş ve sertifikaları veren laboratuvarların akredite olma şartının ise 1 Ocak 2013'ten, 1 Temmuz 2013'e ötelendiğini kaydetmişti.

Başlamış olan ihraç işlemlerinde herhangi bir yaptırım uygulanmazken, Irak'a girecek ürünlerde uygulanacak gözetim ve denetim sistemi ihracatçılara ek maliyetler getiriyor. Buna göre bazı gözetim şirketlerinin Irak hükümetiyle beraber uygunluk belgeleri için belirlediği ücretler yükleme değerine göre 320 dolar ile 18 bin dolar arasında değişiyor.

İhracatın büyük bölümünü Irak'a yapan mobilyacılar Irak hükümetinin böyle bir karar almasını anlamlı bulmadıklarını, iki ülke arasındaki dış ticaretin uygulama nedeniyle olumsuz etkileneceğini belirtirken, pek çok Avrupa ülkesinin sorunsuz kabul ettiği malların Irak'a alınmak istenmemesini Türkiye'ye karşı bir tavır olarak değerlendiriyor. Sektör temsilcileri Ekonomi Bakanlığı ile görüşerek uygulamanın kaldırılması yönünde adımlar atılmasını talep ediyor.

Konuyla ilgili Ekonomi Bakanlığı ile iletişim halinde olduklarını dile getiren Türkiye Mobilya Sanayicileri Derneği (MOSDER) Başkanı Ahmet Güleç, "Bu konunun tamamıyla kökten çözülmesi gerektiğine inanıyoruz. İhraç edilecek ürünlerde Türk standartlarının kabul edilmiş olmasını makul karşılıyoruz ancak, bugün Türk mobilyacıları olarak ürün gönderdiğimiz dünyanın gelişmiş hiçbir ülkesi gözetmenlik istemiyor. Neden Irak istiyor Bunu düşünmek lazım. Biz bunu belli şirketlere sunulmuş rant kapısı olarak değerlendiriyoruz. Almanya'ya sorunsuzca gönderilen bir mal neden Irak'a gönderilemiyor Bu üreticimizi ve bölgeye yapılacak olan ihracatımızı kesinlikle olumsuz etkileyecek bir karardır. Irak hükümetinin tek taraflı aldığı bir karar. Bunun düzeltilmesi için Ekonomi Bakanlığı'mızın gerekli adımları atmasını bekliyoruz" dedi.

Mobilyacılar pazarın kaymasından endişeli

Geçen yıl Türk mobilya sektörünün yaptığı 1 milyar 665 milyon dolarlık ihracatın 343 milyon dolarının Irak'a yapıldığını hatırlatan Güleç, sektörün en büyük avantajının lojistik yakınlık ve Iraklı tüccarların Türk mobilyasını tercih etmesi olduğunu vurguladı. Yaklaşık 200 ülkeye ihracat yaparak dünya pazarlarında rekabet eden Türk mobilya sektörünün ürün kalitesi, tasarımı, fiyat aralığından hiçbir endişesi bulunmadığının altını çizen Ahmet Güleç şöyle konuştu:

"Türkiye'de üreticilerimiz sattığı ürünlere en az 2 yıl garanti belgesi vermek zorunda. Bunun için de TSE'den onaylı hizmet yeterlilik belgesi olması zorunluluğu var. Bu tüm firmalarımızda olduğu için kalite yönünden sıkıntımız yok. Korkumuz bu belgeyi istemedikleri bazı ülkelerden bu mobilyanın Irak'a sokulmasıdır. Irak acaba Mısır'dan, İran'dan, Lübnan'dan ya da Ürdün'den de aynı belgeyi istiyor mu Bunu bilmiyoruz. Bizim endişemiz pazarımızın kayması. Yarın eğer Mısırlı bir tüccar Uzak Doğu'da mal üretip oradan Irak'a belgesiz mal verebiliyorsa bu bizim ihracatımızı etkiler. Bu nedenle sevk öncesi denetim uygulamasının rasyonel temellerinin olmadığını düşünüyoruz."İhracatın %25'ini Irak'a yapan İnegöl de tedirgin

Türkiye'nin mobilya başkenti olmayı hedefleyen İnegöl de ihracatının yaklaşık yüzde 25'ini Irak'a yapıyor. Konuyla ilgili bir değerlendirme yapan İnegöl Mobilyacılar Odası Başkanı Özcan Ayhan şunları söyledi:

"Şu an gümrük kapısında ihracatı süren mallarda sıkıntı yok. Avrupa da dahil pek çok ülke bu belgeleri istemiyor. Irak hükümetinin anlaştığı gözetim ve denetim şirketleri aracılığıyla ürünlerin üretimden ambalaja, lojistiğe kadar denetlenmesi öngörülüyor. Gönderilecek her tırda bu gözetim şirketlerine yaklaşık 400 dolara yakın bir para ödenmesi gerekiyor. Burada niyet ülkeye yapılacak ithalat denetimini belirlemeyi geçmiş, Irak hükümetinin Türkiye'ye bir tavrı gibi görülüyor. Ne yazık ki İnegöllü mobilyacılar Irak hükümetinin burada yapmak istediğinin mobilyacılara zorluk çıkarmak ve gözetim şirketlerine rant sağlamak olduğunu düşünüyor. Bu noktada kullanılıyormuşuz gibi hissediyoruz. Umarız ki sıkıntılar giderilir ve Irak ile olan ticaretimiz devam eder.