En çok Rusya, Türkmenistan, Libya, Irak ve Kazakistan’dan iş alan Türk müteahhitlerinin yurtdışında üstlendiği toplam proje sayısında düşüş var
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) yurtdışında üstlenilen yeni inşaat işlerinde sert bir düşüş görüldüğünü ve bunun endişe verici olduğunu açıkladı. TMB, ocak-haziran döneminde yurt dışında üstlenilen işlerin toplam tutarının 2.8 milyar dolar olduğunu kaydetti. 2015’in tamamında üstlenilen yeni işlerin tutarının 22.4 milyar dolar olduğu dikkate alındığında, 2016’nın keskin bir düşüşle tamamlanacağı kesinleşti.
TMB, yurtdışı müteahhitlikle ilgili değerlendirmesini ‘Düşüş kaygı verici’ başlığıyla sundu. Türk müteahhitlerin yılın ilk altı ayında 2.8 milyar dolarlık 45 yeni proje üstlendiği belirtilirken, 2013’ün tamamında 30, 2014’te 26.5, 2015’te de 22.4 milyar dolarlık iş alındığı hatırlatıldı. İlk yarı sonuçları, yılın tamamında önceki dönemlere göre çok keskin bir düşüş yaşanacağını gösterdi.
Türk inşaat şirketlerinin 2016 ilk yarısında en fazla iş üstlendiği 5 ülkenin ve toplam içindeki paylarının BAE yüzde 22.2, Bahreyn yüzde 19.7, Fas yüzde 16.1, Senegal yüzde 13.6 ve Nijerya yüzde 6.5 olarak sıralandığı kaydedildi. ‘Ülkelerarası ilişkiler yeniden güçlendirilmeli’ TMB çalışmasında gerilemenin sorumlusu olarak Türkiye’nin en fazla iş üstlendiği pazarlardaki sorunlar, jeopolitik riskler ve petrol fiyatlarındaki düşüşler gösterildi. “Yeni pazar yaratma sürecine ek olarak mevcut pazarlarla ülkelerarası ilişkilerin yeniden güçlendirilmesi önem arz etmektedir” denilen çalışmada, Rusya’ya dikkat çekildi.
Çalışmada, “Geçtiğimiz döneme ilişkin rakamlar, özellikle Türk yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin tarihsel gelişim sürecinde en büyük pay ile lider konumdaki Rusya ile ilişkilerimizin normalleşmesinin, sektör için hayati önem taşıdığına işaret eder niteliktedir. Rusya’da alınan yeni iş miktarı 2013 yılında 4.8 milyar 2014 yılında 3.9 milyar, 2015 yılında ise 5.4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu değerlendirme ile orta vadede yıllık bazda bu büyüklükte bir potansiyel proje tutarından söz etmek mümkündür” değerlendirilmesi yapıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in ilişkilerin güçlendirilmesi yönündeki adımından memnuniyet duyulduğu vurgulanırken, iki ülke yetkililerinin yaptığı görüşmelerden sonra inşaata özel önem verilmesi kararının olumlu olduğu vurgulandı. TMB çalışmasında, “Türkiye ve Rusya arası ekonomik ilişkilerin lokomotifinin inşaat sektörü olduğu belirtilen görüşmede, ilişkilerin kriz öncesi düzeye dönmesi sürecinde iki ülke arasında vizesiz uygulamaya dönülmesi için çalışma başlatılacağı, Türk inşaat firmaları tarafından yapılan projelerin yeniden hayata geçirileceği açıklanmıştır” bilgisi verilirken, bundan memnuniyet duyulduğu kaydedildi.
Kısa vadede, finansman koşullarındaki zorlaşmaya dikkat çekilen TMB çalışmasında, mevcut ve yeni pazarlara yönelik Türk EXIMBANK’ın etkinleştirilmesi talep edildi. Ayrıca, Afrika Kalkınma Bankası (AfKB), Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve Asya Kalkınma Bankası gibi uluslararası kuruluşlarla işbirliğinin güçlendirilmesi önerildi.
Varlık Fonu’nun da müteahhitliğe katkı sunacağı ve sektör olarak desteklendiği kaydedildi. Çalışmada, Türk müteahhitlerin 1972’den bu yana, 109 ülkede 8.838 proje üstlendiği ve bunların toplam tutarının 328.4 milyar dolar olduğu belirtildi. En fazla iş üstlenilen ülkeler ise Rusya, Türkmenistan, Libya, Irak ve Kazakistan olarak sıralandı.