Mobilya Sektörü Sorunları ve Çözüm Önerileri: Maksder /Hakan Pakoy
Hakan Pakoy, Maksder adına 2022 yılı sektör değerlendirmesi yaparak sürece yönelik önemli açıklamalarda ve saptamalarda bulundu. Sektörün yaşadığı pekçok sorunu da dile getiren Pakoy, dikkat çekici önerilerde bulundu.
‘’Dünya mobilya ve türevi tüm sektörlerde olduğu gibi genel anlamda dünya ekonomisi daha önce alışık olmadığı türden yeni bir defakto durumla karşı karşıya kaldı . 2020 yılı başından buyana süren bu çalkantılı süreç hepimizin gerek ekonomik yaşamımızı gerekse sağlık ve psikolojik hayatımızda son yüzyılın en ağır trajedilerinden birini yaşatıyor. Süreç hala devam ediyor, bilim dünyası ele ele bu küresel felaketi yine bilimin ışığında çözmeye çalıştı . Bu gün aşılar yoluyla Pandemi etkisini düşürerek hayatımızda var olmaya devam ediyor.
Ancak bu süreç yaşam alışkanlıklarımızdan çalışma disiplinlerimize kadar yeni biçimleri de hayatımıza kattı. Serbest çalışma ekonomisi (Gig) diye tanımlayabileceğimiz pek çok sektörde bu tür evden çalışma modelleri şirketlerin de çalışma programlarına girmiş bulunuyor, E-ticaret günümüzde tekstilden hırdavata , aksesuardan mobilyaya kadar çok geniş bir sanayi alanına girmiş bulunuyor. Bayilikler dijital bayilik sistemlerine dönüşüyor ve Endüstri 4.0 uygulanabilen teknolojilere dönüştü. Dünya yakınlaştıkça insanlar yabancılaşıyor, teknolojinin ve dijital dünyanın bizlere sunduğu rahatlıklar evlerimizde bile eski ilişkilerimizi etkilemeye başladı, evlerimize gittiğimizde küçük aile gruplarımız her biri bir köşede veya odasında kendi öznel dünyalarında yaşıyorlar.
Bu sıralarda ticaret kadar hayatımıza dokunacak insansı şeylerden de bahsetmek istiyorum, Ticari başarılar, kazançlar elde edilebilir, bazan fırsatlar bizleri çok ileri noktalara da taşırlar, ama bir yerlerden kazanıp yaşamsal değerlerimizden de uzaklaşmamalıyız. Bu pandemi süreci pek çok fırsatı da birlikte getirdi. Dünya ile önemli entegrasyonlar oluştu Türkiye olarak bizler hala küçük işletmeler cumhuriyetiyiz, dünya çapında markalarımız yok, kendi sektörlerimizde küresel anlamda birkaç şirketimiz bizleri gururla temsil ediyorlar, Kastamonu Entegre bu gün 6 ülkede üretim tesisine sahip ,Arçelik Avrupa’nın en büyük firmalarından biri durumunda , Mobilya sektöründe 50 ülkeye ihracat yapıyoruz, keza aksesuarda küresel düzeyde rekabet eden markalarımız var. Türkiye bugün için bu sektörde Polonya ile birlikte önemli bir üretim üssü durumundadır.
Pandemi sürecinde ilk altı ayı çıkarırsak firmalarımız gerek iç pazarda gerekse de uluslararası ihracatta rekor cirolar elde ettiler. Avrupa pazarındaki Pazar payımız daha da arttı. Türk mobilya sanayi hemen her üretim alanında gerekli teknolojik makine parkına sahip durumdadır, Bizi etkileyen unsur üretimden çok üretim girdilerindeki ithalata bağımlılıktır. Bugün mobilya sektöründe panelden , yapıştırıcıya, makineden, plastik ve aksesuara kadar, %40 ile 60 arasında ithalata bağımlı bir sektörüz. Kurlardaki aşırı hareketlilik ve istikrarsızlık üretim yapan firmaların en büyük sorunu, Bir gün önce yüksek kurdan aldığınız hammadde 2 gün sonra kurdaki oynamalarla üçte bire düşüyorsa siz müşterilerinize hangi pariteden mal satacaksınız, yurtdışına bunu nasıl anlatabilirsiniz.
Hepimizin ekonomik istikrara ihtiyacımız var. Aralık ayında yüksek hammadde alımı yapan firmalarımız Ocak ortasında çok büyük zarara uğradılar neredeyse pandemide yakaladıkları avantajlarını ve karlılıklarını burada kaybettiler. Keza işletme maliyetleri arttı, çalışanlarımızın hakkı olan asgari ücret artışlarında fatura yine aynı oranda yükselen sigorta girdileriyle bizlere kesildi.
Bizler aksesuar sektörü olarak Mobilya sektörünün en önemli unsurlarını temsil ediyoruz, Türkiye’deki tüm üreticilerin %90’ı Maksder çatısı altında örgütlenmiş durumda Gerek iç pazarda gerekse de en büyük katma değeri bu firmalar oluşturuyorlar.
kenar bandından sürme sistemlerine, kulpundan, raylarına, masa ayaklarından vidasına, kısacası mobilyanın ahşap kısmının dışında kalan hemen tüm malzemeleri biz aksesuar üreticileri üretiyoruz ve ne yazık ki mobilyaya uygulanan % 8 KDV indirimlerinden hiçbir zaman yararlanamadık , Her şeyin nakde döndüğü bugünkü piyasada %18 kdv ödeyerek zaten sınırlı olan nakit sermayemiz de eriyor. Bizler dünyadaki tasarım ve trendleri çok yakından takip eden ve bünyemizde onlarca tasarımcı çalıştıran bir bakıma tasarım odaklı işletmeleriz, Mobilyaları giydiren kreatörleriz, bizsiz bir manken podyuma çıkamaz. Ayaksız mobilya, masa, raysız bir dolap olmaz,
Son yıllarda dernekler arası ortak çalışma gruplarının oluşması ve birlikte hareket etme başarısı hepimizin yaşadığı ortak sorunları aşmamızda çok önemli bir rol oynayacaktır. Türk mobilya üreticilerinin bizlerin ürettiği ürünleri kullanması noktasında yapacağımız çalışmalar ve farkındalıklar bu çabamıza güç katacaktır.
Bundan 30 yıl önce bu sektör A’dan Z’ye ithalata bağımlı bir durumdayken şu anda yerli üretim toplam üretimin %80’ini oluşturuyor. Yüzbinlerce insanın istihdam edildiği bu sektörde en büyük sorunumuz ana girdilerimizi oluşturan hammadde fiyatlarındaki artışlar ve kurlardaki oynaklıktır. Bu sektörde de en büyük rakibimiz Çin’dir Dünyada bu sektör en büyük alımlarını bu ülkeden yapar, pandemide ortaya çıkan lojistik ve hammadde tedarik zincirini rekabetçi fiyatlarla oluşturamamızdan dolayı bu son zamanlarda doğalgaz ve elektrik zamlarından sonra başta panel sektörü olmak üzere döküm ve kaplama tesislerinde doğalgazla üretimi gerçekleşen ve yoğun elektrik kullanan işletmelerin maliyetleri direk fiyatlara yansıyarak bu rekabeti daha da zorlaştıracaktır. 2022 yılı aynı zamanda ülke genelinde seçim tartışmalarının çok konuşulacağı, bundan dolayı siyasal çevrelerin bu önceliklerinden dolayı sanayinin sorunlarını ıskalayabileceği gerçeğinde hareketle daha dikkatli olmamız gereken bir yıl olacaktır. Son yıllarda dernekler arası ortak çalışma gruplarının oluşması ve birlikte hareket etme başarısı hepimizin yaşadığı ortak sorunları aşmamızda çok önemli bir rol oynayacaktır. Türk mobilya üreticilerinin bizlerin ürettiği ürünleri kullanması noktasında yapacağımız çalışmalar ve farkındalıklar bu çabamıza güç katacaktır. Bizler de Maksder olarak bu konudaki tüm çalışmalara destek vereceğiz. Öncelikle de sektörümüzü ölçekleyebileceğimiz bilimsel verilere ve çalışmalara ihtiyacımız var. Ürettiğimiz gerçek katma değeri ancak bu şekilde ortaya çıkarabilir ve bunun sonuçlarını paylaşabiliriz. ‘’
